Κλιμάκωση στις προκλήσεις της επί του πεδίου έκανε η Άγκυρα με την υπογραφή των συμφωνιών με τη Λιβύη για τους υδρογονάνθρακες.
Το μεσημέρι της Δευτέρας ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επικεφαλής μίας πολυπληθούς αποστολής Τούρκων αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων και ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ βρέθηκε στην Τρίπολη όπου και υπέγραψε με την λιβυκή κυβέρνηση, μνημόνιο συνεργασίας σύμφωνα με το οποίο, τουρκικές εταιρείες θα μπορούν να κάνουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ξηρά και την ΑΟΖ της Λιβύης.
Başbakan Dibeybe’yle, siyasi çözüme yönelik adımları ve ilişkilerimizi ele aldık. Hidrokarbonlar ve Protokol alanlarında Mutabakat Muhtıralarını imzaladık.
Met w/PM @Dabaibahamid. Discussed steps for political solution&our relations. Signed 2 MoUs on Hydrocarbons & Protocol.🇹🇷🇱🇾 pic.twitter.com/HWQu0cdskp— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) October 3, 2022
Η εν λόγω συμφωνία αποτελεί μία ακόμη απόδειξη της προσπάθειας του Ερντογάν να μετατρέψει τη γεωπολιτική σε ανατολίτικο παζάρι προσφέροντας ανταλλάγματα σε χώρες της Μεσογείου προκειμένου να επιβάλλει τα δικά του συμφέροντα καταστρατηγώντας ακόμη και με τον πιο καταφανή τρόπο το Διεθνές Δίκαιο.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Υπενθυμίζεται πως η συγκεκριμένη συμφωνία έρχεται να προστεθεί στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο σύμφωνα με το οποίο και παραχαράσσοντας κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου αλλά και γεωγραφίας, Τουρκία και Λιβύη μοιράζονται κοινή ΑΟΖ, αγνοώντας τα δικαιώματα της Ελλάδας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Υπενθυμίζεται πως τον Αύγουστο του 2020 η Ελλάδα είχε υπογράψει την μερική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ήταν και είναι πως η Ελλάδα δεν κάνει παράνομες συμφωνίες. Διαπραγματεύεται και προβαίνει σε οριοθετήσεις με βάση το δίκαιο της θάλασσας και η ορθότητα της πολιτικής μας έναντι παράνομων ενεργειών, όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αποδεικνύεται από το ότι το Κάιρο οριοθέτησε με την Ελλάδα, παρά τις μάταιες προσπάθειες της Τουρκίας να πλειοδοτήσει προσφέροντας στην Αίγυπτο μεγαλύτερη ΑΟΖ.
Κλείσιμο
Στην υπογραφή της συμφωνίας με την Λιβύη, άμεση ήταν η αντίδραση της ελληνικής διπλωματίας, με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια να ενημερώνει τον Αμερικανό πρέσβη, Τζορτζ Τσούνη και να συνομιλεί με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι κανονίζοντας μάλιστα και επίσκεψή του στο Κάιρο την ερχόμενη Κυριακή για να συζητήσουν τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε συνάντηση @GreeceMFA, συζητήσαμε με τον Πρέσβη των ΗΠΑ George J. Tsunis, τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη – During a meeting held today @GreeceMFA, Ι discussed with @USAmbassadorGR the latest developments in #Libya. pic.twitter.com/MaFruhnAE4— Nikos Dendias (@NikosDendias) October 3, 2022
Ι spoke with #Egypt counterpart S.Shoukry regarding the recent developments in #Libya. We both challenged the legitimacy of the Libyan Government of National Unity to sign the said MoU. It was also agreed that Ι will visit #Cairo for consultations on Sunday pic.twitter.com/i0addxf46n— Nikos Dendias (@NikosDendias) October 3, 2022
Ελληνικό ΥΠΕΞ: Θα τα υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας με όλα τα νόμιμα μέσα
Νωρίτερα, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών με μία αυστηρή ανακοίνωσή του ξεκαθάρισε πως η χώρα μας έχει συμφέροντα στην περιοχή και και πως θα τα υπερασπιστεί με κάθε μέσο.
Το τουρκο-λιβυκό “μνημόνιο” του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, ουδείς έχει δικαίωμα να το επικαλείται (από την ανακοίνωση του @GreeceMFA για την υπογραφή “μνημονίου συνεργασίας” μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας).— Nikos Dendias (@NikosDendias) October 3, 2022
Πιο συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών τονίζει ότι «η Ελλάδα παρακολουθεί ιδιαίτερα στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή “μνημονίου συνεργασίας” μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων. Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας»
«Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, συμφωνία, η οποία έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Παράλληλα, η Ελλάδα διατηρεί, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα ipso facto et ad initio σε υφαλοκρηπίδα, η οποία, ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή. Τέλος, επισημαίνεται ότι το τουρκο-λιβυκό “μνημόνιο” του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, ουδείς έχει κανένα δικαίωμα να το επικαλείται», τονίζεται στην ίδια ανακοίνωση.
Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών «οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω “μνημονίου” θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και αναλόγως της βαρύτητας της, θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ».
«Η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους της για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Εκφράζεται η ικανοποίηση για τις δηλώσεις του Προέδρου, καθώς και της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, αναφορικά με την ακυρότητα και έλλειψη νομιμότητας του μνημονίου που υπεγράφη σήμερα στην Τρίπολη», καταλήγει η ανακοίνωση.
Αντέδρασαν και οι Λίβυοι: Το κοινοβούλιο χαρακτηρίζει παράνομη τη συμφωνία
Λίγη ώρα αφότου ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, διεμήνυσε ότι υπογράφηκε μνημόνιο κατανόησης με τη Λιβύη, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να ξεκινήσουν οι έρευνες στην ΑΟΖ της τελευταίας, το Λιβυκό κοινοβούλιο – όπως έχει γίνει γνωστό – απέρριψε τη συμφωνία με την Άγκυρα, χαρακτηρίζοντάς την παράνομη.
Όπως μεταδίδει το The Libya Update, «το Λιβυκό κοινοβούλιο απορρίπτει τη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες που υπογράφηκε σήμερα ανάμεσα στην Τουρκία και την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας».
(Breaking News) The Libyan parliament rejects hydrocarbons deal signed today between Turkey and the Libyan Government of National Unity
The #Libya Update pic.twitter.com/0e73v47Dxv— The Libya Update (@TheLibyaUpdate) October 3, 2022
Τα μνημόνια που υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη
Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, Αμπντουλχαμίτ Ντιμπέιμπα με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου προχώρησαν στην υπογραφή δύο «Μνημονίων Συναντίληψης», επιχειρώντας να δημιουργήσουν νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα δύο «Μνημόνια Συναντίληψης» αφορούν στους Υδρογονάνθρακες και το Πρωτόκολλο αντίστοιχα, ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ προανήγγειλε την υπογραφή ειδικής συμφωνίας και για το φυσικό αέριο, ως έκφραση της περαιτέρω εμβάθυνσης της συνεργασίας των δύο χωρών. Δίνοντας ένα πρώτο στίγμα, «συζητήσαμε τα βήματα προς μια πολιτική λύση και τις σχέσεις μας με τον Πρωθυπουργό Ντιμπέιμπα. Υπογράψαμε Μνημόνια Συναντίληψης στους τομείς των Υδρογονανθράκων και του Πρωτοκόλλου», τόνισε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος έχει τεθεί επικεφαλής πολυμελούς υψηλής αντιπροσωπείας που επισκέπτεται από σήμερα το πρωί την Τρίπολη, πυροδοτώντας ραγδαίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή.
Διαβάστε επίσης: Η κυβέρνηση της Ανατ. Λιβύης απειλεί να προσφύγει στα δικαστήρια για να ακυρώσει τα μνημόνια συνεργασίας με την Τουρκία
Αναφερόμενος στην ειδική συμφωνία για το φυσικό αέριο, ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε ότι «βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση μεταξύ των υπουργείων Ενέργειας μας», στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν τα δύο συμβαλλόμενα μέρη μετά τις υπογραφές, προσθέτοντας πως «η συμφωνία υδρογονανθράκων που μόλις υπογράψαμε στοχεύει στη συνεργασία μεταξύ τουρκικών εταιρειών και λιβυκών εταιρειών, όπως η έρευνα και η γεώτρηση, τόσο στη στεριά στη θάλασσα, με αμοιβαία κατανόηση».
LIVE: Türkiye’s FM Mevlut Cavusoglu holds media briefing with his Libyan counterpart https://t.co/Z0241MgYlq— PresserWatch (@PresserWatch) October 3, 2022
Επιπλέον, ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε πως υπάρχουν πολλά προσχέδια συμφωνιών που πρέπει να ολοκληρωθούν σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, υποδεικνύοντας το επίπεδο συνεργασίας και διμερών σχέσεων. Με αφορμή τις σημερινές συνομιλίες, μάλιστα, η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, Νάιλα Αλ Μανγκούς γνωστοποίησε ότι συζητήθηκαν και οι προετοιμασίες για τη συνεδρίαση του Λιβυκοτουρκικού συμβουλίου στην Τρίπολη, ενισχύοντας το πλαίσιο συνεργασίας των δύο χωρών.
«Θα σταθούμε στο πλευρό της Λιβύης χωρίς κανένα δισταγμό», τόνισε, άλλωστε, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα υποστηρίζει την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στη Λιβύη. Αλλά πρόσφατα είχε συναντήσεις και με την ανατολική κυβέρνηση (στις αρχές του μήνα στην Κωνσταντινούπολη), χαρακτηρίζοντας τη Λιβύη «πολύτιμη χώρα για εμάς» και ανακοινώνοντας και την επανέναρξη των πτήσεων της Turkish Airlines προς τη Λιβύη.
Μάλιστα, όλες οι παράκτιες χώρες θα πρέπει να επωφεληθούν εξίσου από τη Μεσόγειο και τους ενεργειακούς πόρους της, περιέγραψε ο Τούρκος ΥΠΕΞ από την Τρίπολη και «φωτογραφίζοντας» την Ελλάδα και τη Γαλλία, ο κ. Τσαβούσογλου ισχυρίστηκε πως «οι συμφωνίες που υπογράφηκαν σήμερα και προηγουμένως, είναι συμφωνίες μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών, της Τουρκίας και της Λιβύης, με αμοιβαία κατανόηση». Και συμπλήρωσε πως «ως εκ τούτου, τρίτες χώρες δεν έχουν το δικαίωμα να παρέμβουν στις συμφωνίες που έχουν υπογράψει οι δύο κυρίαρχες χώρες. Δεν έχει σημασία τι πιστεύουν».